Την Παραμονή των Φώτων δεν αρταίνονταν κανένας Σαρακατσάνος για να είναι καθαροί και να φωτιστούν. Ανήμερα τα Φώτα οι γυναίκες πήγαιναν στην Εκκλησία και έπαιρναν αγιασμένο νερό. Όταν γύρναγαν με το νερό ράντιζαν πρώτα με ένα κλαράκι το κονάκι και τους ανθρώπους. Μετά πήγαιναν και ράντιζαν τα μαντριά και το βράδυ που γύριζαν τα πρόβατα πήγαιναν και ράντιζαν και τα κοπάδια. Άφηναν και λίγο αγιασμένο νερό σε ένα μπουκαλάκι και το έβαζαν στο εικόνισμα «Για το καλό». Οι γυναίκες, τα Φώτα, έπαιρναν τα εικονίσματα από το καλύβι και τα πήγαιναν στο ποτάμι ή την βρύση, όπου ήταν καθαρό και τρεχούμενο το νερό για να τα πλύνουν .Εκεί έριχναν στο τρεχούμενο νερό και τα κλαράκια που είχαν τοποθετήσει σαν σύμβολα στην Μπουκβάλα της Πρωτοχρονιάς.
Τα Φώτα οι γυναίκες συνήθιζαν να κάνουν ¨Στριφτόπ’τα¨. Η Στριφτόπ’τα γίνεται με ζυμάρι που το ανοίγουν με τα χέρια, το στρίβουν όταν το στρώνουν στο ταψί και για γέμιση προσθέτουν τυρί και βούτυρο. Κατά την διάρκεια των εορτών πέρα από τις καθιερωμένες επισκέψεις για τις ευχές ,γίνονταν και επισκέψεις σ’ αυτούς που γιόρταζαν την ονομαστική τους γιορτή ¨Χριστάδες¨ ¨Βασιλάδες¨ κλπ, όπου οι εορτάζοντες είχαν προετοιμάσει τα ¨κουρμπάνια¨, τάματα δηλαδή για την γιορτή τους. Συνήθως τα κουρμπάνια ήταν αρνί στη γάστρα ή στο κακάβι (τέντζερη). Εκεί τρώγοντας και πίνοντας έρχονταν στο κέφι και το έριχναν στο τραγούδι. Χαρακτηριστικό σε τέτοιες γιορτές είναι το παρακάτω τραγούδι :
¨Απόψε στο σπιτάκι μου είχα χαρά μεγάλη
τον Άγγελο μου γιόρταζα και το θεό δοξάζω
και την κυρά την Παναγιά πολύ την προσκυνάω
να μου χαρίσει τα κλειδιά, κλειδιά του παραδείσου¨.
ΠΗΓΗ: Το άρθρο είναι του Γιάννη Πιστόλα και το διαβάσαμε στο: sarakatsianoi.blogspot.com
Δείτε επίσης : Τα Χριστουγεννιάτικα έθιμα των Σαρακατσάνων
